Irakurtzeko trebetasunak funtsezkoak dira mundua ezagutzeko eta ulertzeko. Txiki-txikitatik, funtsezkoak dira eskolako ikasgai eta irakasgai guztiak menderatzeko, eta, ondorioz, etorkizunean arrakasta akademikoa izateko aukera gehiago ziurtatzeko.
Haurrak irakurle trebe bihurtzeak, gaitasun aitzindariak ez ezik, kontzientzia eta birkodetze fonologikoak ere eskatzen ditu. Horiek nahitaez Haur Hezkuntzan landu behar dira, baita irakurtzen ikasteko motibazio sendoa ere. Motibazio hori, hain zuzen ere, helduek inguruan dituzten itxaropen handietatik elikatzen da, eta irakasleek zeregin garrantzitsua duten horren inguruan, eta funtsezkoa izango da aurrera egiteko zein garatzeko.
Hori horrela, honako artikulu hau argitaratu da Frontiers in Psychology aldizkari zientifikoan: The negative impact of preschool teachers “traditional gender role attitudes on boys” reading related motivation and skills. Horretan, Haur Hezkuntzako irakasleen jarrerek irakurketarako motibazioarekin zerikusia duen genero-rolean izan dezaketen eragina ikertzen da. Gainera, motibazio goiztiarrak eta lehen irakurketarekin zerikusia duen trebetasunekin izan dezakeela ezartzen da.
Ikerketa egiteko, azterlanaren lagina 135 egunekoa izan zen, irakasle batek eta bere ikasgelako haur batek emandakoa. Emaitzen arabera, haurrek ez zuten irakurketarekin lotutako motibazioaren indarra aldatu genero-rol berdinzaleko jarrera zuen irakasle bat zutenean. Hala ere, egiaztatu zen mutilak ez zeudela irakurtzeko oso motibatuta, irakasleak uste baitzuen mutilak neskak baino gutxiago daudela gaituta irakurtzeko. Aitzitik, nesken irakurketarekin lotutako motibazioa berbera izan zen, irakasleek genero-rolei buruz nola pentsatzen zuten alde batera utzita.
Emaitza horiei buruzko azalpen batzuk honako honetara bideratzen dira: berdintasunik gabeko irakasleek gutxiago bultzatzen zituzten haurrak irakurketan parte-hartzera. Izan ere, irakurketa generoarekin bat ez zetorren jarduera gisa ulertzen zuten. Jarrera horrek eragin negatiboa du haurren irakurtzeko trebetasunean, eta hezkuntza-desberdintasuneko egoeran jartzen ditu. Aitzitik, genero-rolei dagokionez, berdintasunezkoak ez diren jarrerak edo berdintasunezkoak dituzten irakasleek neskentzako jarduera egokitzat jotzen zuten irakurketa, eta, beraz, horrek ez zuen eragin negatiborik nesken irakurtzeko motibazioan.
Azterlanaren aurkikuntzek iradokitzen dutenez, Haur Hezkuntzako irakasleen genero-roleko jarrerek epe luzerako ondorioak dituzte haurren irakurketarekin lotutako trebetasunak garatzeko, eta oso eragin negatiboa dute etorkizunean trebetasunak garatzeko orduan. Garrantzitsua da ulertzea irakasleek hasiera-hasieratik genero-rolari buruz dituzten jarrerak profezia autobetetzat hartzen direla, eta, beraz, irakasle-prestakuntza funtsezkoa bezain ezinbestekoa da haur guztiei kalitatezko hezkuntza eskaintzeko.
Badakigu prestakuntza guztiak ez dakarrela hezkuntza hobetzea, eta soilik eragin sozialeko ebidentzia zientifikoetan oinarrituta dagoenak, hala nola irakasleen prestakuntza dialogikoak, ahalbidetzen digula haurren hezkuntzari hainbesteko kaltea egiten dioten burutazioetatik hobekuntza erreal, seguru eta sendoak erakusten dituzten ebidentzietara igarotzea, guztiontzako kalitatezko hezkuntza lortzeko eta gizarte- eta hezkuntza-arloko desberdintasunak gainditzeko.
Egilea: Ane Olmedillo
