Eskola-jazarpena eta ziberjazarpena gure gizartean gero eta kezka handiagoa sortzen duten bi fenomeno dira. Hain zuzen ere, UNESCOren estatu kideek urteroko azaroko lehen osteguna izendatu zuten Indarkeriaren eta Jazarpenaren aurkako Nazioarteko Eguna Eskolan, ziberjazarpena barne, eta eskola-inguruneko indarkeriak haurren eta nerabeen eskubideen, osasunaren eta ongizatearen aurka egiten duela aitortu dute. Aurten, kanpainaren gaia hau izan da: “Borrokatu ziberjazarpenaren eta haurrak eta gazteak inplikatzen dituzten lineako beste indarkeria mota batzuen aurka”.
Izan ere, ziberjazarpena areagotu egin zen pandemian, haurrek eta gazteek pantailen aurrean emandako ordu-kopuruagatik. Europan, ziberjazarpenaren biktima izan ziren haur eta gazteen % 44k adierazi zuten fenomenoa areagotu egin zela konfinamenduan. Hainbat herrialdetako datuek erakusten dute, halaber, neskato eta mutikoak direla, bereziki 11 eta 13 urte bitarteko neskak, harrapari sexualen jomuga bihurtzeko arrisku handiena dutenak.
Save the children GKEak online ikastaro bat sortu du familientzat, eskola-jazarpena eta ziberjazarpena prebenitzeko, detektatzeko eta horien aurrean jarduteko aholku eta tresnekin. Horrez gain, jazarpenaren eta ziberjazarpenaren aurrean jarduteko gida jarri du PDF formatuan gurasoentzat. UNESCOk dioen bezala, indarkeria horiekin amaitzeko beharrezkoak dira ikasleak, familiak eta hezkuntza-komunitateko gainerako kideak, hezkuntzaz arduratzen diren agintariak eta sektore eta elkartuak, teknologien sektorea barne, elkarlanean lineako indarkeriaren prebentzioan, haurren eta gazteen segurtasuna eta ongizatea bermatze aldera.
Erronka bat jartzen dizut: #RedesConCorazón# proiektuak Interneteko arriskuen prebentzioan gaitzea du helburu, eta hezkuntza-komunitate osoa mobilizatu nahi du (ikasleak, irakasleak eta familiak), ziberjazarpenaren aurkako jarrera har dezan. Proiektu hori bai ikastetxeei bai 12 eta 18 urte bitarteko gazteekin lan egiten duten elkarteei zuzenduta dago, berdinen arteko indarkeria desagerraraztea garrantzitsutzat jotzen duten elkarteei. 2021/2022 ikasturtean, azaroan zehar, Gazteen ahotsa ziberjazarpenaren aurrean izeneko online jardunaldiak antolatu ditu, ziberjazarpena eta lineako beste arrisku batzuk prebenitzeko esperientziak eta jardunbide egokiak ezagutarazteko.
Baina, lineako indarkeria ikastetxeetan bakarrik gertatzen ez bada ere, hezkuntza-sistemak eginkizun garrantzitsua du. Lineako indarkeriak, ziberjazarpenak barne, eragina du eskola-errendimenduan, osasun mentalean eta ikasleen bizi-kalitatean. Ikastetxeetan jakin badakite, baina zailtasunak dituzte horri aurre egiteko, beste indarkeria mota batzuekin bezala, isiltasunaren legea nagusitzen delako, eta indarkeriaren lekuko direnek ez dute salatzen seinalatuak izateko beldur direlako.
Hori da, hain zuzen ere, bullyingaren kontrako programen arrakastarako gakoetako bat. “Ikusleen esku-hartzea”, Bystander intervention, jazarpena ikusten duten ikasleak aktibatzen saiatzen dena, biktimak defendatzeko. Hezkuntza-ekintza arrakastatsu bat, ikusleen esku-hartzea barne hartzen duena, Indarkeria Zero ausarten Kluba da. Ekintza hori mundu osoko gero eta eskola gehiagotan aplikatzen da, eta hobekuntza handiak dakartza jazarpena geldiarazteko eta haurren ongizatea lortzeko. Onuren artean, dagoen indarkeriari buruzko argia ematen du, errespetu- eta elkartasun-sentimenduak sustatzen ditu eta indarkeriarekiko erakargarritasuna murriztu eta adeitasunerantz bultzatzen du.
Egilea: Isabel Mendizabal
