Zer izango litzateke gizateria bere ameslaririk onenak gabe, oraindik existitzen ez ziren edertasunak imajinatu zituzten horiek gabe, hainbeste haur heriotzatik libratu zituzten txertoak gabe, gure bizitzak hainbeste hobetu dituzten adimenak, giza harreman aske eta maitasunez beteak?
Gaur egun badakigu itxaropen handienetatik soilik lor dezakegula gure ikasle guztiek emaitzarik onenak lortzea, baina, hori lortzeko, amets horrek eskura dagoen ebidentziarik onenarekin batera joan behar du; izan ere, ikerketak erakutsi duena aplikatuz soilik lortuko dugu amets ederrenak izatea eskola hobea, gizarte hobea eraldatzeko eta elkarrekin sortzeko bidaia honen abiapuntua eta motorra.
Oviedoko IES Alfontso II.ean, duela ia bi urte, irakasle-talde txiki batek eraldaketa horri ekin nahi izan zion. Gure ikastetxeak bizitza hartzeko ametsetako buztina eskaintzen zigun, eta horrekin Gilgamesh erraldoiaren ondoan ibiliko zen Enkidu bat egin genezakeen, familia askori eta beste eskola batzuei lagunduko zien eskola bat, gure ikastetxeak haien komunitateari benetan irekitako gune bihurtzeko erronkan, ebidentzia onenetan, ikaskuntza dialogikoan oinarritutako hezkuntza eskaintzeko. Alfontso II.ak, 20 nazionalitate baino gehiagoko ikasleekin, ehun urtetik gorako hezkuntza-tradizioarekin eta baliabidez betetako ingurunearekin, oso testuinguru aberatsa eskaintzen zigun Hezkuntza Jarduera Arrakastatsuak (HJA) abian jartzeko.
Giza eskubideen adierazpenaren 26. eta 27. artikuluek errealitate bihurtu behar zuten gure erkidegoko pertsona guztientzat, etika profesionaleko kontua zen, baina baita proiektu benetan ilusionagarria ere: gure ikasleei hezkuntzarik onena eskaintzea eta zientziaren onurak haien zerbitzura jartzea. Horrela, Ikaskuntza Dialogikoaren 7 printzipioen eskutik, GEEak martxan jartzen hasi ginen. Baziren beldur batzuk, hala nola institutu publikoetan esperientzia asko ez ezagutzea, baina zientzia argia zen, eta ilusioa handia.
Ebidentzietan oinarritutako hezkuntza gure altxorraren mapa izango zen, eta ikasgai gutxi batzuetatik aplikatzen errazen aurkitzen ditugun 3 HJAk, lehen 3 urratsak. DBHko 1. eta 2. mailako taldeekin eta tutoretzapeko liburutegiarekin hasi ginen, ikasleen hezkuntzan aktiboki parte hartzen zuten denborak, espazioak eta pertsonak handituz. Hasiera batean, batzuei arraroa egiten zitzaien ordutegia zabaltzea eta ikasle zein pertsona helduak askatasunez etortzea; nahiz eta batzuek ez zuten uste hura denboran zehar mantenduko zenik, nahiz eta boluntarioei begira gutxi batzuk harrerakoak baino gehiago susmagarriak iruditu, berehala aldatu zen, ikasleak goizeko eskoletarako zereginak egiten hasi ziren bezain laster, eskoletan gehiago parte hartzen hasi ziren, eta beste eskola batzuetan ez zituzten beste arazo batzuk azaltzen.
Berehala, komunitatearen parte-hartze hezitzaile horrek eskola-ordutegia ere kutsatu zuen, eta tutoretzapeko liburutegiko boluntarioetako batzuk talde interaktiboetan parte hartzen hasi ziren, eta eraldaketaren argia are nabarmenagoa izan zen: heldu ziren boluntarioek eta ikasleek elkar ezagutzen zuten, familiartasunez tratatzen zuten elkar, hitz egiten zuten eta berdintasunezko harremanak eta nortasun akademiko berriak eraikitzen laguntzen zuten, guztien adimen kulturala ikasgeletan txertatzen zen.
Apurka-apurka, irakasle eta familia gehiagok hartu zuten HJAekiko interesa, eta, CREA ikerketa-taldeak emandako prestakuntza bikainari esker (batez ere, Esther Roca eta Rocío García Carrionek), Talde Interaktiboak eta Liburutegi Tutorizatuak etengabe hazi ziren, eta komunitate osoarentzat garrantzi handia hartu zuten. Aldi berean, tertulia dialogikoak astero egiten ziren hizkuntza-klaseetan, eta lorpenak emaitza akademikoak bezain nabarmenak ziren.
Baina 2020ko martxoaren 13an eskolak ixtea dekretatu zen, eta erronka berriak aurkeztu zitzaizkigun: lehen mailako beharrak enplegua galtzeagatik, laguntza emozionala emateagatik, konexio-zailtasunak… Etxeko konfinamenduko hilabete haiek erronka handia izan ziren guztiontzat; dena den, gure erkidegoak sare bat jarri zuen abian, eta sare horrek maila onean egoten jakin zuen: boluntario batzuek larrialdiko elikadura-laguntzan parte hartu zuten. Zentro horretan antolatu zen tutoretza-zerbitzua, baliabide edo laguntza sozialik gabeko familientzako telefonoen bidez; Ikasgelako Literatur Tertulia Dialogikoek (TLD) bide telematikoz ere jarraitu zuten, eta hilero programatutako ikastetxeko TLDak ere bide beretik egin ziren astero; horrek gure erkidegoko eta beste ikastetxe batzuetako askoz pertsona gehiagok parte hartzea eta helburu pertsonal eta akademiko gorenei eustea ahalbidetu zuen. Maisulanak irakurriz, Saforen “Oda a Afrodita”-tik M.L. Kingen “I have a Dream” hitzaldira, Shakespeare edo Cervantesengandik pasatuz; sentimendurik gorenak, hitzik ederrenak, esperientziarik sakonenak HJAei esker partekatu ziren hilabete haietan, komunitate honetako kideen eta hurbiltzen ari zitzaizkigun beste pertsona batzuen artean.
Hala, 2020ko uda horrek beste fruitu eder bat ekarri zuen: Asturies AEBE, ebidentzietan Oinarritutako Hezkuntzaren aldeko Elkartea, eratu zen eta lanean hasi zen Asturiasen ebidentzietan oinarritutako hezkuntza bultzatzeko, batez ere hileroko mintegi baten bidez. Mintegi horretan, Tertulia Pedagogiko Dialogikoen bidez, ikaskuntza dialogikoaren oinarriek duten eragin handieneko eta erreferente handieneko ikerketa-lanak partekatzen dira. Mintegi horretan 60 irakasle inguruk parte hartzen dute, eta, gainera, Oviedoko CPRren babespean antolatu den HJAko prestakuntza-sarearekin eta COVID19 erronken aurrean Tertulia Dialogikoen Zikloekin bat egiten du. Beste elkarte batzuekin batera (Adarra, Odissea, Iris-AEBE, Hipatia-AEBE eta Aprocom Madrid) hilean behin egiten dira.
Gure ikasle guztientzako arrakastarako bide horrek gure itxaropenak gainditu ditu, hurbileko testuingurutik (bizirik, dardarti eta hazten ari da Alfontso II.a BHIn), eta haratago iristen eta eraldatzen ari gara: familiak, irakasleak ez direnak, erretiratuak, lagunak eta bizilagunak, baina baita gure testuinguru profesionala ere, eta, horrela, Asturias osoan eta hezkuntza-maila guztietan haur gehiago eta gehiago lortu ditugu, eta, betiere, gure esku dagoen hezkuntza onena eskaini dugu, zientzia pertsonal gisa, arrakasta lortzeko.
Baina hau hasiera besterik ez da, obra honek in fieri jarraitzen du, oraingoz “horrela izaten ari gara”. Argitaragabeko bideragarritasunerantz goaz.
Egileak: Pilar Fernández González eta Benjamín Menéndez Martínez
