(Periodico Educacion-etik itzulita)
Duela egun batzuk, demokraziari eta bakeari buruzko eztabaida batean parte hartu ahal izan nuen irakasle-ikasketetako ikasleekin, mundu globalizatu batean hezkuntzak duen rola eztabaidatzen duen Deweyren artikulu zientifiko bati buruzko solasaldi dialogiko baten bidez. Espero bezala, oso elkarrizketa sakonak eta maila intelektual handikoak sortu ziren, solasaldi dialogikoak egiten ez ditugun eskoletan ematen ez direnak.
Hitz egin genuen alderdietako bat izan zen ea koherentea den munduan bakea eta demokrazia defendatzea, baldin eta gure bizitzan eta eguneroko harremanetan indarkeria onartzen eta erabiltzen badugu (edozein motatakoa). Ikasleek oso ondo erakusten duen adibide bat partekatu zuten, koherentziarik ezak gizartea eraldatzea nola eragozten duen erakusten duena. Eskoletan munduan bakea defendatu ohi da ekintza puntualekin, hala nola, egun horretan abesti bat abestera irtetea edo “gerrarik ez” bezalako mezuak dituzten kartelak egitea. Hala ere, aipatu zen irakasleen artean ez dagoela beti tratu onik. Adibide hori baliagarria izan zitzaigun koherentziak gure bizitzetan duen eginkizunari buruz hausnartzeko; batez ere irakasleak garenean, ikasleek, dakigunez, ez baitute ikasten esaten duguna, egiten duguna baizik (Mayes eta Cohen, 2002). Koherentziarik eza horren ondorioz, ikasleek pentsa dezakete gauza bat esaten dena dela eta beste gauza bat egiten dena, ondo dagoela esatea gerren aurka gaudela, baina indarkeriarik gabeko harremanak (mundu mailan eta gure bizitzan) utopia bat baino ez direla.
Solasaldiaren ondoren, zenbait ikaslerekin hizketan jarraitu zuten, eta esan zuten harritu egin zirela ikasgelako beste pertsona batzuk entzutean, haiekin inoiz hitz egin gabeak. Konturatu ziren antzeko pentsamenduak eta sentimenduak zituztela, solasaldiaren aurretik imajinatuko ez zuten zerbait. Era berean, harrituta geratu ziren oso ideia desberdinak, baita kontrajarriak ere, partekatzen joan zirelako, liskarrik gabeko errespetuzko giroan. Orduan, Gizarte Dialogikoan jasotako bi ideia gogoratu nituen, gerren aurka gaudela eta gure eguneroko harremanetan tratu txarrak normalizatzen ditugula esatea koherentziarik eza dela argitzen dutenak:
«Herrialdeen arteko gerrak gelditzeko ezer ezin dutela egin diotenek ere badakite asko egin dezaketela indarkeria eguneroko bizitzako testuinguruetan gainditzeko. Kontzienteak dira, baina askotan ez dute egiten .»
«Izan ere, bi modu baino ez daude giza harremanak antolatzeko: elkarrizketa edo indarkeria»
Pertsona askori gertatu zaigun bezala, solasaldi dialogikoetan parte hartu dugun arte, gu “ezberdintzat” jotzen ditugun pertsona edo kolektiboekiko aurreiritziek bultzatuta, gure zirkuluetako pertsonekin elkarrizketak baino ez genituen bilatzen – a priori, gureak bezalako ideiak edo pentsamenduak dituztenekin –, eta “etsai” gisa ikusi ditugu desberdin gisa etiketatzen ditugunak. Hala ere, gelako solasaldi dialogikoan gertatu zen bezala, elkar entzun genuenean, ikaskuntza dialogikoaren printzipioak kontuan hartuta (Flecha, 1997), konturatzen gara askotariko pertsonen artean batzen gaituzten sentimenduak eta ideiak partekatzen ditugula, eta beste era batera ikusteko aukera ematen digutela. Halaber, elkarrizketaren bidez indarkeria gaindi daitekeela bizitzea ahalbidetzen digu. Horri esker, hobeto jabetu nintzen zientzia- eta giza maila handiko eztabaidagune horiek koherentzia horretara hurbiltzen gaituztela, gure bizitzan elkarrizketaren bidezko ulermena txertatzen dugulako, baita gureak ez diren ideiak dituzten pertsonekin ere. Bizipen horri esker, herrialdeen arteko elkar ulertzea eta elkarrizketa nahi dugu, gerrarik egon ez dadin, eta, horrez gain, gure eguneroko harremanetan bilatu nahi dugu.
Koherentzia bilatzea (kasu honetan, etorkizuneko irakasleak izango diren pertsonengan) baldintza bat da irakasleek eskoletan transmititzen jarrai dezaten eta, horrela, hezkuntza benetan gizarte baketsuagoak eta gizarte-justizia handiagokoak eraikitzeko bidea izan dadin lagun dezagun.
Argazkia: Freepik
Egilea: Sara Carbonell
