Periódico Educación-etik itzulita 

Ikastetxeetan aniztasuna babestea

Gaur egun, gizarteak eta ikastetxeak gero eta askotarikoagoak dira, eta, hala ere, pertsona, legedi edo mugimendu batzuek zalantzan jartzen dute aniztasunaren balioa, gizarteen orainari eta etorkizunari dakarzkien onurak arriskuan jarriz. Amerikako Psikologia Elkarteak (APA) argitaratu berri duen argitalpen baten arabera, erakundeetan eta eskoletan aniztasuna babestu beharra dago; izan ere, diotenez, hamarkadetako ikerketek erakutsi dute aniztasuna onuragarria dela erakundeentzat, komunitateentzat, hezkuntzarentzat eta gizarte osoarentzat. Horren adibide da osasun-laguntza hobetu egiten dela ekipoak askotarikoagoak direnean.

Garapen Iraunkorreko Helburuak gizateriak datozen 15 urteetan egungo gizartearen erronkei aurre egiteko lortu behar dituen jomugak dira. Guztira 17 dira, eta horien artean daude kalitatezko hezkuntza, desberdintasunak murriztea edo bakea, justizia eta erakunde sendoak. Robert Sellers doktoreak, Michiganeko Unibertsitateko psikologia-irakasleak, aniztasuna eta arraza-identitatea aztertzen dituenak azaltzen duena kontuan hartzen badugu, ikusiko dugu ikastetxeetan aniztasuna babesten eta bultzatzen ez badugu, guztion arrakasta bermatuz, nekez lortuko dugula erronka horiei erantzuna ematea:

«Erronka horiek aztertuko dituen biztanlerik ez badugu, guztioi eragingo digu. Gizarte gisa sufrituko dugu».

Desberdintasunen berdintasuna, elkartasuna eta zentzua sortzea ikaskuntza dialogikoaren printzipioak dira (Flecha, 1997), eta ikastetxe askok ikasteko, erabakitzeko, parte hartzeko eta ikasteko aukera berdinak eskaintzen dizkieten ingurune seguruak izan daitezen ahalbidetzen dute. Haien ekarpenik gabe, “mundua ikusteko” modu bakarra izango genuke, eta galdu egingo genituzke arazoak konpontzeko eta erronka desberdinei aurre egiteko beharrezkoak diren ikuspegiak – bizitako esperientziek ematen dizkietenak –.

APAk begi bistako ideia bat jasotzen du: ingeniaritzako arazo jakin bat konpon dezakeen pertsona distiratsuenak, adibidez, desgaitasun fisiko edo ikaskuntza-urritasun bat badu eta hezkuntza- edo lan-aukera egokirik ez badu, denok galtzen dugu. Ideia hori bera adierazi zuen Ramón Flechak (1997) Compartiendo palabras liburuan:

«Bakoitzaren ekarpena gainerakoenaren desberdina da, eta, beraz, berreskuraezina, kontuan hartzen ez bada. Baztertutako pertsona bakoitza ordezkaezina da gainerako guztientzat»

Hautsi ditzagun horma antidialogikoak, baloratu dezagun askotariko pertsonen adimen kulturala, bultza dezagun oztopoak gainditzen dituen berdintasunezko elkarrizketa, egia bihurtuz pertsona guztiak ausartzen direla jendaurrean hitz egitera, eta seguru senti daitezela beren iritziak ematen dituztenean, gutxietsiak izateko beldurrik gabe. Aniztasunak ikastetxeetan eta gizarteetan ematen duen bikaintasunerako bidea ireki dezakegu. Lan egin dezagun inor atzean gera ez dadin, eta ez dezagun gal datozen 15 urteetan batzen gaituzten helburu horiek lortzeko behar dugun ezagutza.

Amaitu dezagun ikasturtea amets eta asmo ederrekin, beste pertsona batzuen bizitzak eta gureak hobetuko dituztenak.

Argazkia: Freepik

Egilea: Sara Carbonell