Gero eta kezka handiagoa dago sare sozialen plataformek diskurtso publikoan duten eraginaren inguruan, eta horrek dinamika sozialean duen eraginaren inguruan, batez ere toxikotasunaren testuinguruan. Horren harira, Naturek “Interakzio-eredu iraunkorrak sare sozialetako plataformetan eta denboran zehar” azterlana argitaratu du. Ikerketak, zortzi plataformen lineako elkarrizketak aztertu zituen, horien artean Facebook, Gab, Reddit, Telegram, Twitter, Usenet, Voat eta YouTube, hiru hamarkadatan zehar, guztira 500 milioi iruzkin inguru.
Ikerketak erabiltzaileen elkarrizketarako eta portaerarako eredu koherenteak aurkitu zituen, plataforma, gaia, unea eta ezaugarri espezifikoak alde batera utzita, hala nola gomendio-algoritmoak, eta moderazio-politikak. Azterlanak iradokitzen duenez, erabiltzaileen toxikotasuna eta eztabaidetan parte hartzea aldagai independenteak diren arren, erabiltzaileen arteko iritzi eta sentimendu aniztasunak funtsezko zeregina izan dezake elkarrizketen toxikotasuna areagotzeko. Eztabaidak eta erabiltzaileen arteko sentimenduen kontrasteak eztabaidak trinkoagoak eta etsaiagoak izaten laguntzen dute. Hiru hamarkadatan zehar patroi horiek iraun izanak agerian uzten du giza portaerak online diskurtsoaren konfigurazioan duen funtsezko zeregina.
Aurkikuntzek hainbat plataformatan eta une desberdinetan oinarritutako ereduak erakusten zituzten, hala nola parte-hartze dinamikaren izaera konplexua, erabiltzaileen parte-hartzea murriztea eta elkarrizketa luzeagootan diskurtso toxikoa areagotzea. Azterketak Perspective API erabili zuen, hizkuntza toxikoa automatikoki detektatzeko azken belaunaldiko tresna, toxikotasuna honela definitzen duena: “iruzkin zakarra, errespetugabea edo zentzugabea, norbaitek elkarrizketa bat uztea eragingo duena”. Analisiak agerian utzi zuen erabiltzaileek elkarrizketen bilakaeran zuten parte-hartzea murriztu egiten zela denborarekin, parte hartzen zutenen jarduera handitzen zen bitartean. Elkarrizketa luzeagoek toxikoagoak izateko joera zuten, baina hizkuntza toxikoak ez zuen ezinbestean parte-hartzea zapuzten, Aurkikuntza horrek zalantzan jartzen du toxikotasunak pertsonak elkarrizketa batean parte hartzera bultzatzen dituen ustea. Erabiltzaileak elkarrizketa toxiko eta ez-toxikoetan zuen portaerak patroi ia berdinak erakusten zituen parte-hartzeari dagokionez.
Halaber, ikerketak aztertu zuen zergatik jendeak lineako elkarrizketa toxikoetan parte hartzen duen eta zergatik elkarrizketa luzeagoek toxikoagoak izateko joera duten. Ikerketak elkarrizketa toxikoetan lagun zezaketen hainbat faktore identifikatu zituen, hala nola gai eztabaidagarriak, beste erabiltzaile batzuek eduki toxikoei emandako laguntza eta eztabaida-fokua murriztea edo trollen esku-hartzea. Azterketak agerian utzi zuen eztabaida-maila handienak sentimendu-puntuazioen banaketa zabalagoarekin lotzen zirela, eta horrek adierazten zuen elkarrizketa eztabaidagarrienek toxikoak izateko aukera handiagoa zutela.
Etorkizuneko ikerketek sakonago azter lezakete eztabaidaren zeregina eta toxikotasunari laguntzen dioten beste elementu batzuekiko elkarrekintza, baina oro har, azterlanak lineako elkarrizketen dinamikari buruzko datu baliotsuak ematen ditu. Ikerketak iradokitzen du lineako elkarrizketen toxikotasuna ez dela soilik erabiltzaile edo elkarrizketa gutxi batzuen ondorio, eta dinamika hori ulertzearen garrantzia azpimarratzen du, lineako inguruneetan toxikotasuna arinduko duten estrategia eta politika eraginkorrak garatzeko.
Nolanahi ere, lineako inguruneetan gara daitezkeen estrategiez gain, giza portaerak lineako elkarrizketan duen inpaktua eta, zehazki, eztabaidaren eta toxikotasunaren arteko harremana azpimarratzen dute, hezkuntzak premiaz heldu behar diola sentimenduen eskumenaren erregulazioari. Horretarako, ebidentzia zientifiko handia dago ikaskuntza dialogikoak ikaskuntza instrumentalerako, sentimenduetarako, balioetarako eta gizarte-kohesiorako erantzun pedagogiko eraginkorrak eskaintzen dituela.
Argazkia: Pixabay
Egilea: Isabel Mendizabal
