Online lan egiten duten pertsona askok zoriontsuagoak eta produktiboagoak direla diote, beste batzuek gauza bera diote aurrez aurre lan egin behar denean, eta antzeko zerbait gertatzen da bi modalitateak konbinatzen dituzten pertsonekin. Baina kontua ez da sentipenetan eta iritzietan geratzea zientziaren aurrerapena edo hezkuntza-munduko hobekuntzak jokoan daudenean, eta horregatik hasi dira ikertzaile asko lankidetza-modalitate desberdinen inpaktua aztertzen, baita zientzian, ikaskuntzan eta beste giza jarduera batzuetan izan ditzaketen ondorioak ere.
Ekonomian, psikologian eta komunikazioaren teorian oinarrituta, lan hibridoaren alderdi asko ikertzen ari dira; pertsonek mezu elektronikoei eta bideo-deiei nola erantzuten dieten, eta urrunetik lan egiten duten taldeek nola laguntzen duten eta jakintza transferitzen duten. Halaber, zientziak urrutiko ekipoen eta ekipo presentzialen arteko aldea ixteko eskain dezakeena aztertzen ari dira, horrela, lana arrakastatsua izan dadin.
Marina Schröderrek, Alemaniako Leibniz de Hannover Unibertsitateko berrikuntza-ekonomialariak, urruneko lanak sormenean dituen ondorioak aztertzen ditu, eta erakutsi du, adibidez, txateko softwarearen bidezko komunikazioak berrikuntza gutxiago sortzen duela aurrez aurreko elkarrizketarekin alderatuta.
Carl Freyk, Oxfordeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) ekonomialariak, zuzendutako epe luzeko beste ikerketa batean, urruneko lanak ikertzaileek kolektiboki ekoizten dutenaren izaera eta kalitatea alda ditzakeela frogatu zen.
Taldeak jakin zuen leku berean daudenek aurkikuntza iraultzaile gehiago egiten dituztela eta ideia berriak kontzeptualizatzen laguntzen dutela. Urruneko kolaboratzaileek ezagutza kolektibo handiagoa badute eta zeregin teknikoetan ondo laguntzen badute ere, badirudi ez dela hain gertagarria talde horiek sortzaileak izatea.
Badirudi asmatze-prozesua zailagoa dela teknologiaren bidez egiten denean, baina, Horvát ikerlanean parte hartzen duen beste pertsona baten arabera, oraindik ebidentziak falta zaizkie zergatik gertatzen den horrela eta, beraz, ezin dute egoera hobetzeko proposamenik egin.
Freyk dio hainbat azalpen egon litezkeela berrikuntza murrizteko: Bata noizbehinkako topaketen balioa da, pertsonak leku berean lan egiten dutenean askoz ere probableagoak baitira. Aurrez aurre biltzeak ere ezagutza gehiago erakusten die pertsonei. “Elkarrekin bazkaltzera joaten badira, ideia gehiago lortzen dituzte, beste pertsona batzuek irakurri dutenaz berri izango baitute, adibidez”.
Beste aukera bat da Freyk lankidetza-intentsitatea deitzen duena, berrikuntza bultzatzen duena, hainbat arlotako ideiak biltzen baititu. “Ideiak fusionatzeko denbora eta ahalegina behar dira”, dio. “Batzuetan klik egin dezake, baina normalean prozesu bat da. Eta zailagoa da leku berean edo aldi berean konektatuta ez bazaude, eta/edo ez bazara oso erregulartasunez komunikatzen “.
Online komunikazioaren izaera, aipamen eta lehentasunekin, nahiko egituratua eta hierarkikoa da, gehitzen du Lingfei Wu, Pittsburgh Unibertsitateko informazioaren zientzialaria Pennsylvanian. Horrek eragotzi egin ditzake elkarrizketa informalak eta ideien sortze kasuala, eta zaildu egin lezake, adibidez, beren karrera hasten duten zientzialariak maila altuagoko lankideekin (seniorrekin) komunikatzea; topaketa horiek kasualitatez gerta daitezke korridore batean, eta errazagoa da elkarreragitea.
2022an AEBetako bi gizarte zientzialarik (Melanie Brucks-Columbia eta Jonathan Levav- Stanford) egindako ikerketa batek erakutsi zuen pantailen bidezko komunikazioak ezin duela ideia berriak sortzeko hain garrantzitsua den ukitu pertsonala errepikatu; baina, era berean, erakutsi zuten ideiak sortu ondoren, urruneko lanean ari ziren pertsonak aurrez aurre lan egiten zutenak bezain eraginkorrak izan zirela, edo gehiago, aukerak aztertu eta zein jarraitu behar zuten erabakitzeko.
Badirudi aurrez aurreko bilerek sormena ere bultza dezaketela, taldeei ezagutza kolektiboa erabat ustiatzeko aukera ematen baitiete, eta, beraz, urruneko lankidetzak ez du hori egiten. Hau da, ideien, jakintzaren, proposamenen… trukea askoz handiagoa da elkarrizketa horretan, eta baterako sorkuntza ahalbidetzen du.
Baliteke bideokonferentzia ez izatea aurrez aurre biltzea bezain eraginkorra, baina, hala ere, posta elektronikoa eta berehalako mezularitza bezalako tresnak baino maila handiagoko komunikazioa transmititzen du. Izan ere, psikologoek bitarteko “sinkroniko” gisa ikusten dituzte telefono-deiak eta bideo-deiak, eta denbora errealean komunikatzeak informazio konplexuaren esanahiarekin bat egiten laguntzen die parte-hartzaileei. Mezu elektronikoak eta mezuak, aldiz, informazio hori transmititzera hobeto egokitzen diren kanal asinkronikoak dira. Eta jendeak urrunetik lan egiten duenean, mezu elektronikoak bidaltzeko joera du.
Zientzilarien arabera, oraindik asko dago ikertzeko, baina emaitzak ikusita, forma hibridoa izango litzateke eraginkorrena, eta, gainera, energia aurrezten lagunduko luke, joan-etorriak eta denbora murrizten baitira.
Argazkia: stock_adobe.com
Egilea: Luisa Maria Puertas
