Hezkuntza berdintasuna, gizarte-kohesioa eta garapena eraginkortasunez sustatzeko balio dezakeen funtsezko gunea dela sinetsita, joan den astelehenean, Adarrak bere ekarpenak egin zituen Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean, Euskal Autonomia Erkidegoko Hezkuntzari buruzko Legearen Aurreproiektua hobetzeko asmoz.
Harkaitz Zubirik eta M Luisa Jaussik aldarrikatu zuten inpaktu sozialaren ebidentzia zientifikoak oinarri gisa hartzea hezkuntzaren arloan edozein erabaki hartzeko, Lege Aurreproiektua eta horren ondorengo garapenak barne. Hobetzeko proposamenak dokumentuko gai batzuetan oinarritu ziren: Ikasle guztientzako eskola-arrakasta hezkuntza-eskubidearen berme gisa, ikasleen banaketa/banaketaren ordez; irakasleen prestakuntza; hizkuntzen ikaskuntza; indarkeriaren prebentzioa bizikidetza bermatzeko; eta familien benetako parte-hartzea.
Harkaitzek adibide batzuk jarri zituen ikasle guztientzako hezkuntza hobetzen duten esku-hartzeei buruz, zientziak hala erakusten duelako, eta Lege Aurreproiektuan islatu beharko liratekeelako:
- Irakasleei eskaintzen zaien prestakuntzak ikerketa zientifiko onenean oinarritutako prestakuntza izan behar du nahitaez.
- Legeak dio hizkuntza koofizialak eta gutxienez atzerriko hizkuntza bat ikasle guztiek ikasi behar dituztela. Helburua oso ondo dago, baina legea bete dadin, argi eta garbi adierazi beharko litzateke eskoletako esku-hartzeak ebidentzia zientifiko onenetan oinarritu behar direla.
- Kanpotik datozen ikasleen prestakuntza espezifikoari dagokionez (69.2 artikulua), ebidentzia zientifikoak agerian uzten du ikastetxean ikasleak bereiztea ez dela, inola ere, aukerarik onena. Askoz aukera hobeak daude.
- Ikerketak argi eta garbi erakusten du behartutako banaketa kaltegarria dela. Emaitza akademikoak ez ditu hobetzen. Ez du bizikidetza hobetzen. Ez du kulturartekotasuna batere aberasten. Hainbat herrialdetan eskola-porrota sustatu du.
Hala ere, baiezko ekintza oso desberdina da, aproposa baita ikastetxeetan plazak gordetzea, borondatez joan nahi duenarentzat. Baina ikasle guztientzat itxaropen handiak izateko beharrezko neurriak bermatu behar dira, bakarrik egingo ez luketena beste pertsona baten laguntzarekin egin ahal izateko laguntzak aktibatzeko.
Bereizketari aurre egiteko modu eraginkor bakarra emaitzak lehentasunezko helburu izatea da. Guztiontzako kalitatezko hezkuntza bermatzea; horretarako, ezinbestekoa da punta-puntako ikerketa oinarritzat hartzea. Lege honetan sartzea urrats handia izango litzateke.
Bestalde, M Luisa Jaussik ikasleen ikaskuntza berdinen arteko eta helduen arteko elkarreraginetatik bideratzeko beharra azpimarratu zuen, Europako Includ-ed ikerketan aipatzen diren jarduera arrakastatsuen laguntzarekin. Jarduera horiek erakutsi dute emaitza onak ematen dituztela edozein egoeratan, unibertsalak eta transferigarriak direlako. Solasaldi dialogikoez eta talde interaktiboez gain, familien parte-hartzea aurreproiektuan aipatzen dena baino askoz ere zabalagoa izan behar dela aipatu zuen, eta senideek ikastetxearen alderdi guztietan parte hartzeak dituen ondorio positiboak eta eraldatzaileak azaldu zituen, baita ikasgelan parte hartzea eta haiek erabakitako senideen prestakuntza ere.
Jaussiren beste ekarpen garrantzitsu bat bizikidetzan oinarritu zen. Azaldu zuenez, dokumentuan bizikidetza positiboaz hitz egiten da, eta bizikidetza hori ezin da bitarteko bat izan, lortu beharreko zerbait delako, eta helburu horretara irits daiteke funtsezko gai batzuk landuz, funtzionatzen dutela frogatu duten estrategien bidez (bitartekaritzaren kasua ez da hori). Adibidez, gaineratu zuenez, beharrezkoa da indarkeria lantzea, ikastetxean gertatzen dela onartzea, nahiz eta askotan irakasleek ez jakin; gure gizartean indarkeriarekiko erakarpena dagoela onartzea, eta ikasleei tresnak eman behar zaizkiela indarkeriazkoak arbuiatzeko eta biktimak arriskuan jarri gabe babesteko; adiskidetasuna/laguntasuna prebentzio-elementu nagusi gisa landu behar da, onespena landu eta abar; horrela, kalitatezko bizikidetza positiboa lortu ahal izango da. Baina hori guztia ez da posible punta-puntako ikerketan oinarritzen ez bada, goi-mailako aldizkari zientifikoetan argitaratzen den ikerketa hori, edozein egoeratan hobekuntzak eragiten dituela frogatu eta frogatzen duena.
M Luisa Jaussik gogorarazi zuen ebidentzia zientifikoen aplikazioak ideologien edo txandakako gobernuen gainetik egon behar duela, hezkuntza eta gizarte-kohesioa hobetzen dutelako, egungo lege-aurreproiektuak nahi duen bezala.
Egilea: Luisa Mari Puertas
