Periódico Educación-etik itzulita.

Boaventura de Sousaren ustezko sexu-jazarpenagatik emakumeek jarritako salaketa-uholdearen aurrean, are okerrago daude biak intelektual edo hezitzaile kritikoen orientazio beraren pean aurkeztu nahi izan dituzten pertsona asko. Akats horiek egin dituztenen zintzotasuna eta zorroztasun intelektuala txikia izan arren, espero izatekoa da publikoki zuzentzea, eta are gehiago orain Paulok pertsonalki egin ezin duenean. Seguru asko, badira hori egiten ez dutenak, hori gertatu da, adibidez, Paulo Freirek Martin Heidegger historiako intelektual nazi nagusiarekin izan zezakeen elkarrizketa bat argitaratu zuen autore batekin. Gai honi buruzko artikulu zientifiko bat argitaratu dugu; hemen Paulo eta Boaventuraren artean dauden bi desberdintasun laburbilduko ditut.

Bien gizarte-inpaktuaren ebidentziek markatzen dute lehen desberdintasuna. Freireren lanak bost kontinenteetako eskola, hezkuntza- eta gizarte-proiektu askotan sortu dituen eraldaketen gizarte-inpaktuaren ebidentzia zientifikoak erakusten dituen literatura zientifiko ugari dago. Ez dago gizarte-inpaktuari buruzko ebidentzia zientifikorik Boaventura de Sousaren idazkietan oinarritu denik ez eskola bakar baten eraldaketa, ez eta munduko testuinguru bakar batena ere; dena eraldatzeko bla, bla, bla egiten zuen, eta ez zuen ezer eraldatzen.

Bigarren desberdintasuna defendatzen omen diren balioen ondorioa edo ondoriorik eza da. Paulo Freire edozein motatako sexu-jazarpenen aurkari erradikala zen, eta biktimekiko upstanderra; bere idazkietan defendatzen zuen guztia praktikatzen zuen. Boaventura guztiz kontrakoa zen, espero dezagun inork ez dezala zalantzarik izan salaketa hauen ondoren. Latinoamerikako ikertzaile batek elkarrizketa bat eskatu zion Paulok Europan duen lagun nagusietako bati galdera bat egiteko: zergatik hegoaldeko epistemologien defendatzaileak ia ez zuen Freire aipatzen ezta bere hezkuntza-idazkietan ere? Pauloren adiskideak erantzun zuen: hegoaldeko epistemologiak hegoaldeko pertsonei balioa eman nahi dielako defendatzen dituela uste baduzu, ez duzu inoiz ulertuko bere hezkuntza-idazkiak, besteak beste, Latinoamerikako pedagogo garrantzitsuenean ez ezik, mundukoan ere oinarritzen ez dituenik; aitzitik, hitzaldietarako dei diezaioten, oso garesti ordain diezazkioten egiten duela uste baduzu, txalotzea eta aitortu ezin diren beste gauza batzuk bilatuz, ondo ulertuko duzu bera eta bere idazki kaskarrak aipatzea nahi izatea, eta ez Paulo Freirerena bezalako adimen- eta giza bikaintasuneko pedagogo brasildar bat aipatzea.

Bigarren desberdintasuna defendatzen omen diren balioen ondorioa edo ondoriorik eza da. Paulo Freire edozein motatako sexu-jazarpenen oposizio erradikala zen, eta biktimekiko upstanderra; bere idazkietan defendatzen zuen guztia praktikatzen zuen. Boaventura guztiz kontrakoa zen, espero dezagun inork ez dezala zalantzarik izan salaketa hauen ondoren. Latinoamerikako ikertzaile batek elkarrizketa bat eskatu zion Paulok Europan duen lagun nagusietako bati galdera bat egiteko: zergatik hegoaldeko epistemologien defendatzaileak ia ez zuen Freire aipatzen ezta bere hezkuntza-idazkietan ere? Pauloren adiskideak erantzun zuen: hegoaldeko epistemologiak hegoaldeko pertsonei balioa eman nahi dielako defendatzen dituela uste baduzu, ez duzu inoiz ulertuko bere hezkuntza-idazkiak, besteak beste, Latinoamerikako pedagogo garrantzitsuenean ez ezik, mundukoan ere oinarritzen ez dituenik; aitzitik, hitzaldietarako dei diezaioten, oso garesti ordain diezazkioten, txaloka eta aitortu ezin diren beste gauza batzuetan egiten duela uste baduzu, ondo ulertuko duzu bera eta bere idazki kaskarrak aipatzea nahi izatea, eta ez Paulo Freirerena bezalako adimen- eta giza bikaintasuneko pedagogo brasildar bat aipatzea.

Egilea: Esther Roca