– Zer da MeToo unibertsitatearen mugimendua?
MeToo Unibertsitatea unibertsitateetako genero-indarkeriaren biktimen sarea da, bai sexu-jazarpena jasan duten biktimena, bai genero-indarkeria isolatzailea jasan dutenena. Sare horri esker lortu dugu gainditzea eta biktimatik biziraule izatera pasatzea.
– Zergatik sortu zen? Nortzuek sustatu zenuten? Zein helbururekin?
MeToo Unibertsitatea mugimendua unibertsitateetako genero-indarkeriari buruzko lehen ikerketarekin sortu zen. 90eko hamarkadan Bartzelonako Unibertsitateko Ramón Flecha irakasleak lehen aldiz salatu zuen unibertsitateetan zigorrik gabeko sexu-jazarpeneko egoerak zeudela, Bartzelonako Unibertsitatearen kasu zehatzean. Isiltasuna hausteko lehen urrats horri esker, 2003tik bereziki landu ahal izan zen Espainiako unibertsitateetan genero-indarkeriari buruzko lehen ikerketa izan zena.
Rosa Valls irakaslearen gidaritzapean egindako lehen ikerketa horrek Estatu osoko eztabaida abiarazi zuen, eta, horrela, isiltasuna eta jazartzen zutenen zigorgabetasuna sostengatzen zuen feudalismoa hautsi zen. Lehen urrats hori funtsezkoa izan zen unibertsitateetan genero-indarkeriaz hitz egiten hasteko, baina, aldi berean, jazarleen lobbyaren berehalako erreakzioa ekarri zuen, isiltasuna hausten ari ziren pertsonak erasotzen, difamatzen, gutxiesten eta mehatxatzen hasi zena. Gaur egun indarkeria mota hori Genero Indarkeria Isolatzaile (IGV, ingelesez) izenez ezagutzen dugu, eta haren helburu nagusia biktimak isolatzea eta babesten eta laguntzen dituzten pertsonei lezioa ematea da.
Hala ere, jazarleen lobby-aren saiakerek ez zuten mugimendua geldiarazi, eta gogor jarraitu zuen lanean. Horrela, lehen ikerketaren ondorioz, MeToo Unibertsitateak unibertsitate guztiek unibertsitate-eremuan genero-indarkeriako kasuetan berdintasun-batzordeak eta jarduera-protokoloak izateko betebeharra lortu zuen legez.
Gero eta jende gehiagok egin du bat MeToo Unibertsitatea mugimenduarekin, eta gero eta biktima gehiagok jotzen du bertara, unibertsitateek ez dituztelako babesten. MeToo Unibertsitatea 2022ko urtarrilean jendaurrean sartzea borroka horren ibilbide luzetik dator, eta unibertsitatean jazarpena edo genero-indarkeria isolatzailea jasan duten biktima askoren ahotsak bateratzetik. Mugimenduak indarra egiten jarraitu nahi du unibertsitateek biktimen beharrei erantzun diezaieten eta jazarleak babesteari utz diezaioten. Horretarako, berdintasun-batzordeetako arduradunek honako hauek izan behar dituzte: 1. Gai horri buruzko ebidentzia zientifikoak ezagutzea, eta 2. Beti biktimen ondoan egoteko konpromisoa, eta ez jazarleen ondoan.
– Nola lagundu dakieke pertsonei mugimendu horretara (Euskadikoak barne)?
Nahi duten munduko pertsona guztiek bat egin dezakete mugimenduarekin, bai biktimei elkartasuna adieraziz, bai sexu-jazarpena edo genero-indarkeria isolatzailea jasaten ari badira. Une honetan, munduko toki guztietako biktimei laguntzen ari gatzaizkie, metoouniversitat@gmail.com helbidearen edo @MeTooUniEus / @MTUniversidad sare sozialetako profilen bidez gurekin kontaktatzen dutenei. Blogean, biktima bat laguntza eskatuz gurekin harremanetan jartzen den bakoitzean garatzen ditugun ekintzak zehazten ditugu: (1) Biktimak defendatzea lehenesten dugu beti, gugan indarkeria isolatzailearen ondorioak izan arren. (2) Errespetatu egiten dugu biktimen erabakia. (3) Indarrean dagoen legedia errespetatzen dugu. Legearen barruan jarduten dugu eta legeen aldaketa lortzeko lan egiten dugu. (4) Biktimak lehendik dauden mekanismoak erabiltzera animatzen ditugu, unibertsitateetakoak, poliziakoak eta justiziakoak. (5) Mekanismo horiek aplikatzean biktimei eta horien aldekoei kalterik ez egitea zaintzen dugu. (6) Mekanismo horiek hobetzeko lan egiten dugu, biktimen beharretara egokitu daitezen. (7) Ez da nahikoa mekanismo instituzionalekin; mugimendu hori beti izango da beharrezkoa biktimak babesteko eta defendatzeko. (8) Biktimek azaltzen diguten guztiari buruzko erabateko konfidentzialtasuna gordeko dugu. (9) Mugimenduak proposatzen duen edozein ekintza ebidentzia zientifikoetan oinarrituta dago. (10) Gure helburua da biktimak bizirik ateratzea eta arrakasta pertsonala eta profesionala izatea.
Gurekin lankidetzan aritu nahi duten pertsona guztiak jar daitezke gurekin harremanetan. Pozik gaude borroka honetan gero eta ahots gehiago batu ditugulako gure unibertsitateetako genero-indarkeriari amaiera emateko.
– Nola heda liteke MeToo Unibertsitatea beste leku batzuetara?
Zenbat eta pertsona gehiago egon biktimen alde, orduan eta gehiago hedatuko da mugimendua unibertsitate guztietan. Une historiko honetan, gero eta unibertsitate gehiagotako irakasleek isiltasuna hautsi eta beren ikastetxeetan gaiaz hitz egin nahi dute. Une historiko honetan, oso garrantzitsua da biktimak eta haiei elkartasuna adierazten dieten pertsonak ez ikusaraztea. Ikusi ditugu jada dominak hartzeko eta mugimenduaz jabetzeko ahalegin batzuk, aurretik inoiz jarrera hartu ez duten pertsonen aldetik, edo, hala egin bazuten, jazarleen aldetik. Mugimendua zabaldu egingo da biktimei ahotsa ematen badiegu haien kasuetatik bizirik ateratzeko eta beste batzuentzako laguntza bihurtzeko.
Egilea: Garazi Alvarez
