Hezkuntza eta Lanbide Heziketako Ministerioak, ijitoen historia eskola-programetan eta material pedagogikoetan integratzeari buruzko Europako Kontseiluaren Ministro Batzordearen 2020ko uztaileko Gomendioarekin bat etorriz, bai eta 2020-2030 aldirako ijitoen berdintasunerako, inklusiorako eta partaidetzarako EBren Esparru Estrategiko berriarekin ere, ijitoen historiari eta kulturari buruzko material didaktikoa argitaratu du, Bigarren Hezkuntzara zuzenduta, herria hurbildu eta horri buruzko estereotipoak murrizteko helburuarekin.
Argitalpenak 3 liburu ditu: “La historia del pueblo gitano de España. Sarraskiaren eta gizarte-bazterketaren artean”; “Ijito herriak kulturari eta arteei egindako ekarpenak”; “Antigitanismoaren aurrean hezi. Justiziarako eta prestakuntza integralerako ekarpen atzeraezina”. Liburu horien osagarri, ijitoen historiari eta kulturari buruzko web-baliabideen, baliabide didaktiko zein ikus-entzunezkoen eta antigitanismoaren aurkako hezkuntzaren gida bat dago.
Ministerioaren arabera, material moldakorrak, erabilgarriak eta praktikoak dira, hezkuntza-komunitate osoarentzat, oro har, eta irakasleentzat eta ikasleentzat bereziki zuzenduak, hainbat ikasgaitan zeharka integra baitaitezke. Eta, iturri berberen arabera, argitalpenaren helburu nagusia ijitoen historia eta kultura zorrotz azaltzea da, bazterketa-jarrerei eusten dieten, ikasle ijitoekiko gizarte-begirada baldintzatzen duten eta haien hezkuntza- eta gizarte-sustapena zailtzen duten aurreiritziak eta estereotipoak desagerrarazten laguntzeko.
Ekimena Ijito Herriaren Estatuko Kontseiluko Hezkuntza Taldearen barruan sustatutako jardueren parte da, eta bertan Ijito Kulturaren Institutuak lagundu du.
Lehenago ere argitaratuak zituzten Lehen Hezkuntzari zegozkion materialak, eta, horiek bezala, ijito-herriaren ondarea ikusarazten eta aitortzen lagundu nahi zuten, gure gizartearen osagai gisa, bai eta antigitanismoari aurre egiten ere.
Hezkuntzaren Legeak beste kultura batzuk ezagutzearen eta errespetatzen ikastearen garrantzia jasotzen du, bereziki ijito-herriarena, eta espero dugu kasu hori ere gure erkidegoko etorkizuneko hezkuntza-legean sartzea, egun hauetan prentsan hainbestetan agertzen ari den legean, eta une honetan egiten ari diren curriculumetan ere isla ona izatea.
Badakigu ijitoen kultura ikusaraztea eta antigitanismoa gainditzeko lan egitea urrats garrantzitsuak direla, baina ez dira nahikoa hezkuntza-sistema eta ikastetxeak inklusiboak izateko, benetan, eta ikasle ijito guztiei eskola-arrakasta ahalbidetzeko. Horretarako, gauza asko aldatu behar dira ikastetxe askotan, eta, batzuetan egiten ari diren bezala, ikasleekiko eta haien familiekiko itxaropenak igo egin behar dira; familiekin eta komunitatearekin batera lan egin behar da; hezkuntza-jarduera arrakastatsuak abiarazi behar dira, etab. Azken batean, gizarte-eraginari buruzko ebidentzia zientifikoek esaten digutenari jarraitu behar zaio, emaitza akademiko onak irits daitezen, kulturen arteko bizikidetza hobetu dadin eta antigitanismoa gutxituz joan dadin.
Egilea: Luisa Maria Puertas