Joan den irailaren 30ean amaitu zen Eskola-arrakastarako bideei buruzko kontsulta publikoa, Europako Batzordeak Hezkuntza Sistema nazionaletarako esparru politiko integral berri bat garatzen laguntzeko egin duen ekimenetako bat. Kontsulta ikasle, familia, gizarte zibileko erakunde eta tokiko eta nazioko agintarientzat irekita egon da, eta horren bidez, lau hilabetean zehar Kontseiluaren Gomendio-proposamenei buruzko informazioa bildu da.

Eskola-arrakastarako bideak, Pathways to School Success, Europako gazteentzat hezkuntza-emaitza hobeak sustatzea helburu duen ekimena da, eta Mariya Gabrielek zuzentzen du, Berrikuntza, Ikerketa, Kultura, Hezkuntza eta Gazteriaren Europako komisarioak. Gabrielen ustez, Europako gizarteak bidezkoagoak, inklusiboagoak eta etorkizunerako hobeto prestatuak izan daitezen, funtsezkoa da ikasle guztiek ahalik eta potentzial handiena lortzea, haien jatorri sozioekonomikoa edo egoera pertsonala edozein dela ere. «Eta hori premiazkoagoa da orain», pandemiak kasu batzuetan gure hezkuntza-sistemen desberdintasunak, arrailak eta beharrak larriagotu baitzituen.

Ekimenak, Education and training monitor 2020an oinarrituta, Europak erronka garrantzitsuei egin behar diela aurre salatzen du. Esaterako, azken urteetan aurrerapen batzuk egin diren arren, Europar Batasunean (EB) ikasle gehiegi dira goi-mailako bigarren hezkuntzako titulaziorik gabeko hezkuntza eta prestakuntza alde batera uzten dutenak; bost gaztetik batek oraindik ez du lortzen hezkuntza eta prestakuntza utzi aurretik irakurketan, matematikan edo zientzietan behar adinako gaitasunik; ingurune behartsuetako ikasleak gehiegi ordezkatuta daude gaitasun horiek gabe hezkuntza eta prestakuntza uzten dutenen artean; jatorri migratzailea duten ikasleen artean, oinarrizko trebetasunetan errendimendu baxua duten ikasleen proportzioa askoz ere handiagoa da jatorrizko ikaskideen artean baino. Halaber, ikasleen ongizatea eta eskolako kide izatearen zentzua gutxitzen ari da, eta askok jazarpena edo indarkeria jasaten dute eskolan (ELGA, 2018ko PISAren emaitzak).

Horrela, erronka horiei aurre egiteko, lankidetza politikoa bultzatzeko, 2022an Batzordeak Eskola Arrakastarako Bideei buruzko Kontseiluaren Gomendio-proposamen bat aurkeztuko du. Gomendioak hezkuntza-sistemak hobetzeko esparru politiko bat proposatuko du eskolen eta hezkuntza-sistema nazionalen mailan jarduteko, eta EBn eskura dagoen laguntza deskribatuko du. Eskolei zein agintariei frogetan oinarritutako estrategiak eta ekintzak eskainiko dizkie, koherenteak eta lankidetzazkoak, errendimendu baxuaren eta hezkuntza eta prestakuntza behar baino lehen uztearen aurka. Besteak beste, honako esparru hauetan lagundu dezaketen ekintzei ekingo die:
• Eskolako gobernantza eta lidergoan, kalitatearen bermea barne.
• Ikaskuntza-inguruneetan: ikasketa-planak, ebaluazioa, berariazko tresnak eta laguntza, hezkuntza-mailen arteko trantsizioak.
• Ikaskuntza-kliman, ikasleen ongizatean eta elkarrekintza positiboan oinarrituta, aniztasuna eta ikasleen ongizatea eskolan hartuz.
• Irakasleen hezkuntzaren desabantailen aurkako borrokan, horiek duten zeregina sustatzeko.
• Gurasoek eta familiek erabakietan eta eskolako jardueretan parte hartzea.
• Eskolen barruan eta inguruan, alderdi interesdunekin eta, oro har, komunitatearekin lankidetzan.

Kontseiluaren gomendio-proposamena 2022an onartuko du Batzordeak, eta Europar Batasuneko hezkuntza-ministroei aurkeztuko die Europar Batasuneko Kontseiluan, hark eztabaidatu eta onar dezan.

Egilea: Isabel Mendizabal