George Herbert Mead filosofoa izan zen, eta soziologotzat eta gizarte-psikologotzat ere jotzen da. Askok interakzionismo sinbolikoaren aitatzat hartzen dute, berak termino hori erabili ez zuen arren. 1963an jaio zen Massachusettsen, familia erlijioso eta akademiko batean. Ameriketako Estatu Batuetako eta Europako hainbat unibertsitatetan ikasi zuen, eta Chicagoko Unibertsitatean gizarte-psikologia irakatsi zuen 1894tik hil zen arte.
Mead aktibista izan zen eta emakumeen sufragioaren alde egin zuen. Gainera, Settlement House mugimenduko diruzaina izan zen, Chicagoko arazo zibikoetan murgildu zen, eta, oro har, kausa aurrerakoiak babestu zituen. Jane Addams gertuko laguna zuen.
Mead zuzenean europar pentsamenduaren korronte nagusienen eraginpean egon zen Alemanian, 1888. eta 1891. urteen artean ikasi zuenean. Gero Deweyrekin irakatsi zuen Michiganeko Unibertsitatean 1891tik 1894ra, non adiskidetasun sakona sortu zen, eta Dewey 1894an Chicagoko Unibertsitateko katedradun izendatu zutenean, Meadek izendapen bat jasotzeko eskatu zuen.
Zalantzarik gabe, Mead eta Deweyren arteko harremanak biei modu iraunkorrean eragin zien. Meadek, komunikazioaren bidez, “ni”-aren garapenari buruzko teoria bat eman zuen. Teoria horrek berebiziko garrantzia izan du azken urteotan Jürgen Habermasen obran. Meaden irismena handia den arren, ez zuen inoiz monografiarik argitaratu. Artikulu asko argitaratu zituen, eta lanik ospetsuena, Mind, Self and Society (Espiritua, Pertsona eta Gizartea), hil ondoren argitaratu zen, eta ikasle- eta eskuizkribu-aukeraketen bilduma da.
Elkarrekintza bidezko sozializazioaren kontzeptua garatu zuen. Horren arabera, pertsonek errealitateen esanahiak sortzen dituzte interakzio sozialaren bidez, eta hizkuntzak eta keinuak funtsezko eginkizuna du prozesu horretan. Hasieran, keinuak besteen erreakzioak estimulatzen dituzten ekintza sozialak dira. Erreakzio horiek, era berean, pizgarri bihurtzen dira besteentzat, eta, besteen keinuetara egokitutako erreakzioen bidez, pertsonek jarduera kooperatiboa ezartzen dute. Horrek keinu-elkarrizketa bat sortzen du, komunikazioaren hasiera dena, eta esanahia sortzearekin lotuta dago. Prozesu sozial horretatik, pertsonek gogoa/adimena eta autokontzientzia garatzen dute.
Meaden arabera, pertsona baten “norbera” esperientzia sozialetik sortzen da, keinuetan oinarritutako komunikazio horretatik. Norberaren barruan bi prozesu ezberdin daude: “ni”-a (me), soziala dena eta besteen jarrerak barneratzen dituena, eta “ni”-a (I), jarrera horiei zati kontziente gisa erantzuten diena. Bi aldeak dira beharrezkoak “norbera” garatzeko; izan ere, pertsona edo identitatea ezin da garatu dagokion gizarte-talde edo komunitatearen jarrerak txertatu gabe.
Pertsonok oso testuinguru desberdinetan eta pertsona eta talde desberdinekin bizi gara eta elkarreragiten dugu, eta, beraz, gure ni-an (me) txertatzen ditugun besteen jarrerak ere desberdinak dira. Horrela, norbera osoa osatzen duten oinarrizko ni-ak bizi garen testuinguru sozial desberdinetan eraikitzen dira, gizabanako edo talde sozial desberdinekin eta interakzio mota desberdinetan parte hartzen dugulako.
Planteamendu horiek ondorio izugarriak dituzte ikaskuntzarako; izan ere, alde batetik, pertsona gizartearen eta ingurunearen arteko elkarreraginaren emaitza dela adierazten digute, eta, bestetik, ez dagoela ingurune eta elkarreragin jakin batzuen mende, eta ingurunea eta elkarreraginak aldatzen baditugu, pertsonaren garapena ere alda daitekeela. Bruner eta Vigotskyren ildo beretik jarraituta, garapena ez da barrutik kanpora gertatzen den zerbait, lehenik soziala eta gero indibiduala da.
Beraz, hezkuntzak zeregin handia du pertsonaren eta bere gaitasunen garapenean, besteekiko interakzioen bidez eta, besteak beste, transmititzen dituzten itxaropenen bidez. Beraz, funtsezkoa da itxaropen handiko eta elkarreragin aberatseko giroa sortzea, behar diren laguntza eta gida guztiekin.
Egilea: MªLuisa Jaussi
