Everyone’s Invited webguneak Erresuma Batuko eskoletako eta beste leku batzuetako sexu-jazarpen, abusu eta eraso ekintzak salatzen dituzten 16.340 lekukotasun anonimo baino gehiago jaso ditu ekainetik hona. Bortxaketaren kulturaren (sexu-erasoa eta sexu-indarkeria normaltzat hartzen diren ingurunea) kontakizunak dira, ikasleek eta gazteek, gehienak neskak, pairatutako abusuen kontakizun mingarriak, desatseginak eta orain arte ezkutukoak.
Lekukotza horietatik guztietatik patroi bat sortzen da: neskatoek etengabeko ukituak eta abusuak jasaten dituzte mutilen aldetik eskolan. Haien egunak iruzkin sexualez, kasualitatezko degradazioz eta ikaskideen argazkiz eta testu esplizituz zipriztinduta daude. Eta eskolatik kanpo, jaietan bortxatzen dituzte eta sexu-erasoak egiten dizkiete, askotan mozkortuta daudenean eta bereziki zaurgarriak direnean. Gorputz biluzien argazkiak eta gorputz-atalen lehen planoak mezularitza-taldeetan banatzen dira, eta lotsatzeko eta xantaia egiteko erabiltzen dira.
Everyonesinved. uk kanpaina Soma Sarak (22 urte) sortu zuen, ekainean, lagunekin izandako elkarrizketa batean berak gaztetan pairatutako abusuen esperientziak uste baino askoz ohikoagoak zirela jakin eta gero. Hori dela eta, Sarak plataforma seguru eta iraunkor bat sortu nahi zuen, bizirik atera zirenek beren istorioak partekatu ahal izateko inolako eraginik gabe, horrelako abusuak jasan dituzten gazteei bakarrik ez daudela ikusarazteko, eta horrekin indarrak har ditzaketela erakusteko.
Bortxaketak eta sexu-erasoak suntsitzen eta urratzen dituzten kontakizunez gain, webguneak erakusten du sexu-urratze txikiak oso orbaintzaileak eta pertsonen bizitza hondatzeko modukoak izan daitezkeela. “Jendeak ulertu behar du txikiak diruditen gertakariak benetan suntsitzaileak izan daitezkeela eta portaera sistematiko eta errepikatuek pertsona bat desgaitu dezaketela”. Sarak badaki pubertaroan gazte askorentzat berdinen arteko abusua oso normalizatuta dagoela gaur egun, eta biktimak eta erasotzaileak une horretan gertatzen ari dena erabat ez ulertzea posible dela. Hori da, haren ustez, webgunean atzeratutako eta erreprimitutako traumei buruzko kontakizun asko egotearen arrazoia: “Luzaroan blokeatu dute, bizirauteko bakarrik, baina beren bizitzako beste alderdi askotan, harremanetan eta osasun mentalean eragiten dute.” Ikerketa zientifikoak bermatutako zirkunstantzia da hori.
Ikaskideen eskutik ukitu desegokiak pairatu eta irudi esplizituak jaso zituen eta salatzen ausartu ez zen ikastetxe publiko bateko 16 urteko ikasle baten ustez, orain, behintzat, hori egiteko aukera ematen die webguneak. “Zaila da, frogarik ez badago”. Gure eskoletako mutilek ez dute ulertzen sexu-erasoa ez dela bortxaketa hutsa. Askok ipurditik heltzen dizute eta pentsatzen dute: o, zein dibertigarria! Benetan uste dute txantxa dela. Ez dut uste ulertzen dutenik enbarazu egin diezaioketela norbaiti.
Observer-ek ikastetxe publikoetako ikasleen familiekin ere hitz egin zuen. Alabari jasandako erasoak kontatzen dizkion ama batek alabaren erreakzioarekin izandako harridura azaltzen du: “Gauza horietako bat zela pentsatu zuen eta lasai hartu zuen: Gauza horiek aldi oro gertatzen dira, mundu guztiak horri buruzko istorio bat du, erregulartasunez gertatzen dena”. Horrek ere harritu ninduen. Berak eta bere lagunek arazoa dela pentsatzeari utzi diotela dirudi “.
Baina kanpaina neska gazteak eta eskolak animatzen ari da abusuak salatzera. Martxoan, bost. Ikastetxe pribatuek modu independentean gaitzetsi zituzten kontakizun horietan deskribatutako jokabideak, eta, kasu batzuetan, polizian horien aurkako salaketak jarri zituzten. Hala ere, Sarak egunkariari egindako adierazpenen arabera, “hori arazo unibertsala da, edonon gertatzen da, aldi oro, eta edonori gerta dakioke”. Izan ere, Andrea Simonek, End Violence Against Women koalizioko zuzendariak, baieztapen hori berretsi du: “Hori ez da eskola pribatuetan bakarrik gertatzen den arazoa, eskola guztietan gertatzen da, egunero”. End Violence Against Women erakundeak 2016an egindako txosten batek “eskoletan sexu-indarkeriaren eta jazarpenaren maila endemikoak” aurkitu zituen, eta 5.500 sexu-delitu salatu zitzaizkion poliziari, 2015eko uztailera arte.
Everyone’s Invited webgunean isiltasuna hausteko espazio bat aurkitu dute hainbat gaztek lotsatu, umiliatu eta erruduntzat jotzen dituzten inguruneen ondorioz urteak sufritzen daramatzaten gazteek. Baina, Andrea Simónek dioen bezala, abusuak pairatu dituzten nerabeei ahotsa ematea lortzeaz gain, beren esperientziaz hitz egin duten gazteen ahots-bolumenak aldaketarako benetako aukera eman du. Orain, askoz ere zailagoa da alde batera uztea, ez ikusiarena egitea eta hutsaltzea.
Egilea: Isabel Mendizabal
