Jesus Gomez, Pato, maitasunaren eta adiskidetasunaren egiletzat har dezakegu. Maitasun erradikalaren eta adiskidetasunaren defentsa da haren ekarpen nagusietako bat, eta bestea ikerketarako komunikazio-metodologia. Baina aparteko ekarpen horien gainetik, haren koherentzia eta bizitzaren ideia, balio eta sentimendu onenen arabera ulertzeko, bizitzeko eta kutsatzeko modua nabarmendu ditzakegu.
Bilbon jaio zen. Francoren diktaduran unibertsitatetik bota zuten askatasunaren aldeko borrokan parte hartzeagatik, eta bere lagun onenarekin joan zen Bartzelonara. Demokraziarako trantsizio politikoan, CNT sindikatu anarkistako kidea izan zen, eta lan egiten zuen ospitaleak osasun publikoko erakunde bihurtzeko mugimenduan funtsezko papera izan zuen. 47 urte zituela hasi zen unibertsitatean irakasten. Patok unibertsitateko erakunde feudal horren mugak gainditu zituen. Diziplina arteko zentro bateko kide aktiboa izan zen, argudioan eta ez hierarkietan oinarritutako ikerketa-proiektuak eta eztabaidak zituen, eta edozein espazio eta denbora argiztatu zituen “begietan distira” zuela. Jeloskortasunak eta korporatibismoak erakunde akademiko horren eguneroko bizitzan zuten eraginari buruzko bere kontzientziak ez zuen murriztu elkartasun, sentimendu, konpromiso sozial eta kalitatezko oasia irekitzeko zuen gogoa. Ikasleak, irakasleak, zerbitzariak, bedelak poz-pozik zeuden haren gogo eta prestutasunarekin. Espazio horietan guztietan lagunak egiten zituen, baita autore garrantzitsuenen artean ere. Laster bihurtu zen Paulo Freireren Espainiako lagunik hurbilena. Elkarrizketa sakonak izan zituzten eraldaketa hauei buruz: helduen eskola, La Verneda; Literatura Tertulia Dialogikoak; eskolak ikas komunitate bihurtzeko proiektua; eta, batez ere, maitasuna eta adiskidetasuna.
Pato azkarregia eta iraultzaileegia zen garai hartan, eta horrek tentsioak eragin zituen unibertsitateko sistema feudalagatik. Hala ere, arazo horiek are gehiago areagotu ziren unibertsitateetan genero-indarkeriaren aurkako jarrera hartu zuenean, eta CREAko genero-ikasketen taldeari “isiltasuna hausteko” borrokan lagundu zionean. Orduan, oso difamazio-kanpaina oldarkorra hasi zen haren eta beste kide batzuen aurka. Horri erantzuteko, nazioarteko elkartasun handia agertu zuten mundu osoko akademiko garrantzitsuek, eta eraso bidegabe eta ez oso etiko horiek salatu zituzten.
Haren lagun Ramon Flecharekiko adiskidetasun handitik eta mantentzen zituzten elkarrizketa eraldatzaileetatik ekarpen handiak sortu ziren, “Amistades Creadoras” liburuan jasotzen den bezala. Ekarpen horietako bat maitasunaren iraultza da. Patok frogatu zuen maitasuna erabat soziala dela, aukeraketa eta desioa sozialak direla eta, ondorioz, alda daitezkeela, indarkeriarekiko erakarpena elkarrizketaren bidez eralda daitekeela, genero-indarkeria gainditu ahal izateko eta amodioa eta pasioa lotzen dituzten harremanak izan ahal izateko. Helburu horrekin, halaber, frogatu zuen gizon onak erakargarriak ere izan zitezkeela, pertsona on bat erakargarria izatea besteen aurrean hartzen duen jarreraren araberakoa dela, eta bere buruarengan konfiantza izatea sozializazio-prozesuaren funtsezko ezaugarrietako bat dela.
Beste ekarpen handia metodologia komunikatiboa izan zen, diziplinen arteko elkarrizketa eta parte-hartzaileekiko elkarrizketa sustatzen duena. Metodologia hori funtsezkoa izan zen maitasunaren, nahiaren eta erakarpenaren arloko ezagutzan aurrera egiteko, genero-indarkeria gainditzeko, benetako gizarte-eraldaketari eta justiziari heltzen baitio. Ahalmen eraldatzailea duen metodologia da, pertsonei beren burua aldatzeko tresnak ematen dizkielako, hala nahi badute.
Pato edozein pertsonaren bizitza aldatzeko gai zen, berarekin ordu pare batez hitz eginez. Haren adiskidetasun eraldatzaileak bihotzak eta gogoak aldatu zituen, gizon-emakumeak ikerketa eta ekintza eraldatzaileetan konprometitu zituen beti “begietan distiratzen” zuen eta besteenak distirarazten zituen grina horrekin. Pertsona askok dituzten erronkak utzi egin zituen, haren ametsak, bihotz handiko unibertsitatea eta denontzako hertsapenik gabeko harremanak, bizirik daude.
Egilea: MªLuisa Jaussi
