Irakurketaren garapen naturala apurka-apurka pilatzen da helduen hiztegian hainbat urtez. Horrek eragina du prozesamendu lexikoan: zehazki, goiz eskuratutako hitzak berandu eskuratutako hitzak baino arinago eta zehatzago prozesatzen dira. Alegia, zenbat eta lehenago ikasi, orduan eta sendoagoa da ikaskuntza. 

Hori frogatzen duen ikerketa egin zuten Erresuma Batuko Lancaster Unibertsitateko bi ikertzailek (Monaghan eta Ellias, 2010). Irakurketa konexionistan oinarritutako eredua aurkeztu zuten, zeinetan irakurketaren garapen naturala simulatzeko ortografia fonologikoa mapatzen ikasten den.

Eredu horrek azalarazi zuen lehenengo hitzak azkenak baino modu sendoagoan ikasten zirela. Gainera, eredu horrek harremana erakutsi zuen irakurleek hitzak bereganatzeko adinaren eta irakurleen soinu ortografikoaren trinkotasunaren artean.

Era berean, frogatu zuen eskuratze-adinaren ondorioak areagotu egiten direla plastikotasunean ikaskuntzak aurrera egin ahala gertatzen diren aldaketekin bat datozen hitzekiko esposizioan, eta ez dagoela kontrolik gabeko alderik goiz eta berandu eskuratutako hitzen irakurtzeko erraztasunean. Esate baterako, ingelesean, hitzaren ortografia eta soinua errazki lotzen ez diren hitzen kasuan, ikaskuntza beranduago gertatzen denean, askoz gehiago kostatzen da, baldin eta hori ortografia- eta soinu-korrespondentzia sendoak dituzten hitzekin alderatzen badugu.

Hori horrela, esan daiteke zenbat eta lehenago ikasi, orduan eta sendoagoa izan ohi dela ikaskuntza.

Egilea: Ane Olmedillo

Ane-Olmedillo-berasategi-150x150