Periódico Educación-etik itzulita
Galdera hori noizbait egin dugu irakasle garen guztiok. Erantzun laburra da: inork ez du irakasleak baino hobeto ezagutzen bere ikasleentzat egokienak diren jarduerak aukeratzeko edo diseinatzeko modua. Baina “ez hain laburra” den erantzuna hurrengo paragrafoetan azalduko dugu, hiru gako nagusitan oinarrituta. Zatoz?
1. Erronka bat izatea
Badakigu itxaropen handiek emaitzen hobekuntza lortzeko ezinbesteko baldintza direla; hori baita irakasleek, familiek eta gizarte osoak ikasleentzat nahi dutena. Jarduera errazegiak edo ahalegin kognitiborik eskatzen ez duten jokoak erabiltzen baditugu, zailtasunik planteatzen ez dutenak, ez dugu lortuko ikasleek behar duten ikaskuntza-maila. Gainera, zaila izango da boluntariotzak bere lankidetzaren garrantziaz jabetzea. Baina talde interaktiboetan dinamizatzaile modura datozen pertsonek ikusten dutenean haurrek nola egiten duten ahalegina zeregin zailak ebazteko —eta nola gozatzen duten horrekin—, orduan bai, parte hartzen jarraitu nahi izaten dute.
2. Ikaskuntza beharrezkoak barne hartzea
Talde interaktiboetan lan eginez, ikasleek askotan ulertzen eta praktikan jartzen dituzte lehen menderatzen ez zituzten kontzeptuak edo prozedurak. Hau posible da, taldekideek ematen dituzten azalpen eta laguntza anitzei esker. Edozein arlotan zailtasunak dituzten ikasleek ingurune solidario eta positibo batean zailtasunak gainditzeko gai direla ikusten dutenean, eraldaketa sakona gertatzen da: berehala hobetzen dira euren errendimendu akademikoa, motibazioa eta baita jarrera ere. Horregatik, oso garrantzitsua da arrakasta akademikoan laguntzen duten jarduerak hautatzea, ikasleek euren ibilbide akademikoan behar izango dituzten edukiak lantzeko. Ez dezagun ahaztu hezkuntza-arrakastak duen garrantzia eta pertsonen bizitzan duen eragina.
3. Elkarreraginak sustatzea
Hezkuntza-zientziek argi erakusten dute elkarreraginak direla ikaskuntzan eragin handiena duten faktoreak. Gela barruan elkarreragin ugariko, kalitatezko eta anitzeko giroa sortu nahi dugu. Talde interaktiboek helburu hori errazten dute, irakasle arduradunek euren burua prestatu baitute elkarrizketa berdintasunean gauzatzeko, pertsona bakoitzaren kultura-adimena balioesteko, elkartasuna eta elkarren arteko laguntza bermatzeko, eta desberdintasunak aberastasun modura ulertzeko. Jarduera bat planteatzen dugunean, materiala baino garrantzitsuagoa da nola egingo den. Hau da, ikasleek eta boluntarioek jarraibideak jasoko dituzte (aurrez adostutako oinarrizko arauak) inor kanpoan gera ez dadin: txandaka hitz egitea, laguntza eskaintzea eta eskatzea, bakoitzaren erritmoa errespetatzea eta abar. Saioaren arduradun den irakasleak talde guztiak etengabe zainduko ditu, jarduera elkarrizketaren bidez gauzatzen dela ziurtatzeko, boluntarioei lagunduz, pistak emanez, jokabideak kudeatuz eta behar den guztia eginez.
Ondorio batzuk
Batzuetan ezagutu dut irakasleren bat talde interaktiboen saio gutxi batzuen ondoren motibazioa galdu duena, “neke handiegia” suposatzen zuelako. Irakasle horietako batzuek material ikusgarriak prestatzen zituzten, esate baterako, hitzak kategoriatan sailkatzeko (izenak, aditzak, adjektiboak, adberbioak…). Noski, nekatzea normala da aste bakoitzean 4 jarduera berriak eta erakargarriak prestatu nahi badira. Ez dago gaizki materialak sortzea (batez ere berrerabilgarriak badira), baina ez da beti beharrezkoa. Jarduera bera egin daiteke eguneroko klaseetan erabiliko genituzkeen materialekin, antolaketa eta funtzionamendua aldatuz. Adibidez, jarduera honetan, nahikoa litzateke mahai bakoitzean orri zuri bat jartzea, gramatika kategoriaren izenarekin eta hitzak idazteko espazio batekin. Jarduera prestatzeko 3 minutu ere ez dira behar. Garrantzitsuena da zein jarraibide emango dizkiegun ikasleei eta boluntarioari, zeregina elkarreragin aberatsak izateko moduan egin dezaten, taldeko kide guztiak parte hartzen dutela ziurtatuz.
Bestalde, entzun izan dut irakasleren bat talde interaktiboak programatzeari utzi diona bere programazioan trabak sortzen zizkiolako, eta horrela ezin zuela ikasleek behar zituzten ikaskuntzak eta ezagutzak jaso. Baina artikulu honetako 2. puntua gogoratzen baduzu, ulertuko duzu zergatik gertatzen zitzaion hori. Izan ere, talde interaktiboek programazioan aurrera egitea errazten dute, eta gainera modu hobean.
Seguru galdera gehiago ere bururatu zaizkizula noizbait, hala nola: “Zein jarduera proposa dezaket…?” edo “Nola egin dezaket behar bereziak dituzten ikasleek parte har dezaten?” Galdera horiek eta beste batzuk badute erantzunik, baina hurrengo artikuluetan sakonkiago jorratzea merezi dute. Hezkuntza-etapa guztietako ikasgela askotan jada martxan daude talde interaktiboak, eta mundu osoko adin guztietako pertsonek onura jasotzen dute antolaketa-modu honetatik, euren ibilbide akademikoa eta bizitza hobetuz.
[Gemini erabiliz IA bidez sortutako irudia]
Egilea: Luis Miralles
