(Periodico Educacion-etik itzulita)
Ebidentziari eta hezkuntzari buruzko egungo eztabaidan, “aditu” batzuk, ebidentziak balira bezala, historian zehar giza eskubideei, hezkuntzari eta zientziari zientzia bera gizabanako edo talde jakin batzuen ideologia edo ideia partikularren mende jartzeak eragin dien gaitz larriaren ezjakintasunean oinarritutako buloak sartzen ari dira.
Hirurogeita hamarreko hamarkadaren hasieran, zientziak ideologiarekiko zuen independentziaren aurka agertu ziren sektore batzuk iraultza zientifiko-teknikoa deitu zutenaren defendatzaile izatera igaro ziren bat-batean. Testuinguru horretan, baziren materialismo dialektikoa eztabaida zientifikoei ekiteko baliozko ikuspegi bakartzat aurkezten zutenak, eta Leninen materialismoa eta enpiriokritizismoa funtsezko obratzat jotzen zuten, ia beti irakurri gabe. Doktrinamendu hura jasanezina bazitzaidan ere, liburua irakurri behar izan nuen eztabaida argitzen laguntzeko. Eskandalizatu egin ninduen nola autorea Ernst Mach jaunaren ekarpenak kritikatzen ausartzen zen, Einsteinek bere teoria formulatzeko funtsezkoak izan zirela esaten baitzuen; halaber, eskandalizatu egin ninduen gai horri buruz idazteak, Einsteini buruz ezer ere jakin gabe. Horrela ulertzen zen lente horiek janzten zituztenek ez zutela zientzia ikusten, Koperiko eta Galileo kritikatu zituztenei gertatzen zitzaien bezala. Zientziarekiko aurkakotasunak diktadura jakin batzuekiko sinpatia errazten zuen, eta hezkuntza-emaitzei kalte handia egiten zien, ikasleak beren ideietan doktrinatzearen truke, bereziki sektore behartsuenei, desberdintasunak areagotuz.
Orain ere badira batzuk, ebidentzia zientifikoak inplementatu dituzten eskolak, irakasleak eta familiak alde batera utzi edo haien aurka jarri ondoren, orain ezinbestean gertatu behar den eraldaketa horren buru izan nahi dutenak, eskola horiek berriro alboratuz eta kritikatuz. Batzuek hori ere egin nahi dute, inolako ebidentzia zientifikorik egon gabe egiten edo argitaratzen duten horrek inoiz ez dituela eskolen emaitzak hobetu. Beste dinamika batean, hezkuntza-emaitzak hobetzen dituen dinamika batean, gero eta eskola gehiagok dituzte jada hobetu dituzten beste eskola batzuk eta hori lortzeko erabili dituzten teoriak eta erreferenteak.
Argazkia: Freepik
Egilea: Ramon Flecha
