Gaur egun euskara eta gaztelania oso ondo ez dakiten gazteek eta ingeleseko maila nahikoa aurreratua ez daukatenek desabantailak izango dituzte gainerakoekiko. Horregatik da hain garrantzitsua eskolak hiru hizkuntza horien ikaskuntza bermatzea derrigorrezko eskolaldia bukatzerako, hau da, ikasleek 16 urterekin Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaitzen dutenerako.

 

Alderdi soziolinguistikoari dagokionez, euskara da hiru hizkuntzetan ahulena, eta horregatik behar du leku berezia eskolan, ondo ikasi ahal izateko, batetik, eta biziberritu dadin, bestetik. Baina gaur egun hori guztia ezin da lortu beste bi hizkuntzekiko lehian. Hizkuntza-planifikazioaren ikuspegi globalagoa behar da: euskarak ardatz izan behar du eskolan, eta, aldi berean, gaztelaniarekiko eta ingelesarekiko sinergiak sortu behar dira, eredu integratzaile eleanitza  sortu ahal izateko. Ondorio horretara iritsi ziren Itziar Elorza eta Inmaculada Muñoa Ikastolen Elkarteko hizkuntza-proiektua aztertu zutenean.

 

Eleanitz hizkuntza-proiektuaren helburua ikasleak euskaldun eleanitzak izatea da. Jatorri soziolinguistiko ezberdinetako ikasleek parte hartzen dute Eleanitz proiektu horretan, bai euskaraz hitz egiten duten familietatik datozen ikasleek bai euskaraz ez dakiten familietatik datozenek ere.

 

Hizkuntzak ikasi nahi dituenak hizkuntza horiek erabili egin behar ditu, Eleanitz proiektuaren arabera. Arreta batez ere gramatikari eskaintzen badiogu, askoz gutxiago ikasten da. Hizkuntzaren bidez interakzioak izatea da gakoa, beraz. Horretarako, hizkuntza erabiltzeko egoera aproposak sortu behar dira, Bruner-ek formatuak (formats) deitzen dituenak. Jarduera komunikatiboak sustatzea da helburua, horrela ikasten baita gehien. Gainera, hizkuntza ikastea ez da soilik ezaugarri linguistiko batzuk ikastea. Hizkuntza, batez ere, harreman sozialetarako tresna da. Besteekin komunikatzeko ikasi behar da hizkuntza. Besteekin komunikatzen ari garen bitartean ikasiko dugu.

 

Hizkuntzen integrazioa da proiektu horren beste ezaugarri bereizgarrietako bat. Hizkuntza bakoitzaren ikasketa ez da bere aldetik garatzen. Hizkuntzetarako Europako Erreferentzia Esparru Bateratuak dioenari jarraiki, hiru hizkuntzen ikaskuntza batera planifikatu behar da, batean ikasitakoa bestean ere lagungarri izan dadin.

 

Proiektuaren emaitzak aztertu zituztenean, ikusi zuten ingelesa 4 urterekin ikasten hasteak ez ziola kalte egiten euskararen eta gaztelaniaren ikaskuntzari, ezta trebezia kognitiboen garapenari ere. Aitzitik, proiektuan sartu zirenek gainerakoek baino emaitza hobeak lortu zituzten. Are gehiago, Bigarren Hezkuntzan gizarte-zientziak euskaraz ikasi zituzten ikasleekin alderatuta, gizarte-zientziak ingelesez ikasi zituzten ikasleek ingelesean emaitza hobeak lortzeaz gain, gizarte-zientzien edukietan ere lortzen zituzten.

 

Ikerketaren arabera, euskara ardatz duen eredu eleanitz batek mesede egin diezaieke bai hizkuntzen ikaskuntzari bai bestelako edukien ikaskuntzari, baita gizarte-zientziak edo beste irakasgai batzuk ingelesez ematen direnean ere.

Egilea: Harkaitz Zubiri

IMG-5117